The Tree of Life [Το Δέντρο της Ζωής] review

Η μεγάλη επιτυχία της τελευταίας ταινίας του Terrence Mallick, The Tree of Life στο τελευταίο φεστιβάλ των Καννών όπου και κέρδισε το Χρυσό Φοίνικα, έκανε πολλά βλέμματα να γυρίσουν κατά πάνω του, θεατών που αλλιώς θα το προσπερνούσαν σφυρίζοντας.

Ένα από τα θέλγητρα αλλά ταυτόχρονα και παγίδες του Δέντρου της Ζωής ήταν ότι ουσιαστικά κανείς δεν ήξερε περί τίνος ακριβώς επρόκειτο. Έτσι και εγώ, την παρακολούθησα στα «τυφλά», έχοντας δει μόνο το trailer που ουσιαστικά δε μας έδινε καμία λεπτομέρεια. Αν το μετάνιωσα ή όχι, θα το δείτε στο τέλος, αλλά είναι γεγονός ότι το να διαβάσετε μία κριτική είναι δίκοπο μαχαίρι.

Μια οικογένεια του ’50. Ο αυστηρός πατέρας, η υπομονετική μητέρα και τα τρία αγόρια τους. Ένας θάνατος. Πενήντα χρόνια αργότερα, η επέτειος του θανάτου φέρνει θύμισες αλλά και τα υπέρτατα ανθρώπινα ερωτήματα. Η δημιουργία της ζωής, η δημιουργία του σύμπαντος, ο άνθρωπος, ο Θεός, ο θάνατος, η γέννηση και η αγάπη. Τα παιδικά χρόνια, η αγάπη και η εμπιστοσύνη μεταξύ των αδερφών, ο φόβος της πατρικής φιγούρας και η αγιοποίηση της μητέρας. Σκληρότητα που οδηγεί στη χαμένη αθωότητα.

Μάλλον δεν σας έδωσα να καταλάβετε και πολλά, και καλώς ή κακώς, έτσι πρέπει. Το Tree of Life δεν έχει ουσιαστική σεναριακή πλοκή αλλά παρουσιάζει τη πορεία της ανθρωπότητας μέσω μιας, σχεδόν τυπικής για την εποχή, πορείας από τη κούνια στην ενηλικίωση ενός αγοριού. Ο Sean Penn ταξιδεύει στο σύμπαν, και με αφορμή την επέτειο του θανάτου του αδερφού του, ξεκινάει ένα, μεγάλης διάρκειας, ταξίδι. Επί περίπου ένα 20λεπτο, παρακολουθούμε ένα εκτεταμένο σεκάνς από τη δημιουργία του σύμπαντος μέχρι τη γέννηση του μικρού Jack με γήινες και συμπαντικές προσομοιώσεις, από τα ψηφιακά εφέ των δεινοσαύρων μέχρι της μαγικής πραγματικότητας των ηφαιστειακών εκρήξεων και όλα αυτά υπό την εκκωφαντική μουσική του Alexandre Desplat. Το συγκεκριμένο σεκάνς είναι και το πιο «δύσκολο» κομμάτι της ταινίας αφού αν δεν καταφέρεις να βυθιστείς μέσα του, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αποχωρήσεις από την αίθουσα λόγω της μεγάλης διάρκειας. Αν όμως καταφέρεις να κλειδώσεις, όχι μόνο τα μάτια αλλά και τη ψυχή στην οθόνη, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ξεχάσεις να αναπνεύσεις για πολύ ώρα.

Η λυρικότητα των εικόνων, η αμφισβήτηση της θρησκείας εξυμνώντας την, και απώλεια της αθωότητας μοιάζει να είναι και ο αυτοσκοπός του Δέντρου της Ζωής. Αν και το θέμα είναι έξοχα ανεπτυγμένο, ο σκηνοθέτης χάνει τον έλεγχο. Ο Mallick δεν μας παρουσιάζει μια ταινία, αλλά μια σειρά πανέμορφων εικόνων στην άκρη των οποίων παρακολουθούμε και την ιστορία του Jack. Πολλές σκηνές τραβάνε υπερβολικά σε διάρκεια και μοιάζουν να υπάρχουν μόνο και μόνο για να επευφημήσεις τον διευθυντή φωτογραφίας. Ναι, η ομορφιά τους είναι υπέρμετρη αλλά το σύνολό τους κάνει ένα κολάζ φωτογραφιών και όχι μια κινηματογραφική ταινία. Αποκορύφωμα οι σκηνές του Sean Penn, όπου τον παρακολουθούμε να περιπλανιέται στους διαδρόμους ενός πανέμορφου, μεταμοντέρνας αισθητικής, κτηρίου, κοιτώντας απλανώς το άπειρο.

Όσοι πάτε να δείτε μια ταινία του Sean Penn μάλλον ξανασκεφτείτε το γιατί όπως είπα και πριν, οι σκηνές του δε διαρκούν πάνω από 5-10 λεπτά στις οποίες δεν έχει ούτε 5 ατάκες. Όσοι όμως, θέλετε να δείτε μια ταινία του Brad Pitt, θα ικανοποιηθείτε απολύτως αφού ο ηθοποιός καταφέρνει να μας πείσει απόλυτα στο ρόλο του στρατιωτικά αυστηρού, σχεδόν σκληρού πατέρα που όμως λατρεύει τα παιδιά του αλλά έχει μάθει να μη τους το δείχνει. Στο ρόλο «αγγέλου», στον πρώτο ουσιαστικά μεγάλο της ρόλο, να ομορφαίνει την οθόνη και να κρατάει την ισορροπία η Jessica Chastain στέκεται αλαβάστρινη απέναντι από τον Pitt προσπαθώντας να μεγαλώσει τα παιδιά της.

Το Tree of Life είναι μία από τις once-in-a-lifetime ταινίες που θα απολαύσετε ή θα μισήσετε όσο λίγες. Δε της λείπουν τα μειονεκτήματα, αλλά στην τελική δεν καταφέρνουν αυτά να καθορίσουν και τη απόφαση. Με λίγα λόγια, απόλαυσα το Δέντρο του Mallick αλλά δε μπορώ να το προτείνω σε κανέναν χωρίς να είμαι απόλυτα σίγουρος ότι δε θα με πετροβολήσει.

7/10